Ağız xərçəngi hallarındakı müəmmalı artımın səbəbi nədir?

Şəkərli içkilərlə bağlı narahatlıqlar yalnız diş çürüməsi ilə məhdudlaşmır. Yeni bir araşdırma bu içkilərin ağız xərçəngi riskini də artıra biləcəyini göstərir.

Vaşinqton Universitetinin alimləri 30 il ərzində 162 602 qadının qidalanma vərdişlərini araşdırıb. Bu müddət ərzində bu qadınlardan 124-nə ağız xərçəngi diaqnozu qoyulub.

Tədqiqatçılar ayda bir dəfədən az şəkərli içki istehlak edən qadınlarla müqayisədə, gündə bir və ya daha çox şəkərli içki içən qadınların ağız xərçəngi riskinin 4,87 dəfə daha yüksək olduğunu müəyyən edib.

Spirtli içki və ya siqaret istifadə etməyən, lakin gündə azı bir şəkərli içki içən qadınlarda bu risk ayda bir dəfədən az şəkərli içki istehlak edənlərə nisbətən 5,46 dəfə yüksək olub.

Siqaret və alkoqol istifadə etməyənlərdə də risk yüksəkdir

Tədqiqatçılar elmi məqalələrində bildirirlər ki, ağız boşluğu xərçəngi (ABX) halları siqaret çəkməyən və ənənəvi risk faktorlarına malik olmayan gənc fərdlər arasında dünya üzrə artmaqdadır. Bu araşdırma, yüksək şəkərli içki istehlakının siqaret və ya alkoqol istifadəsindən asılı olmayaraq, əvvəlcə aşağı risk qrupunda olan qadınlarda ABX riskini əhəmiyyətli dərəcədə artırdığını göstərir.

Bu araşdırmanın metodologiyası səbəb-nəticə əlaqəsini tam sübut etmir, çünki digər amillər də təsir göstərə bilər. Lakin tapıntılar bu iki amil arasında güclü bir əlaqənin olduğunu düşünməyə əsas verir.

Ənənəvi olaraq ağız xərçəngi siqaret çəkmək, tütün çeynəmək, həddindən artıq alkoqol istehlakı və insan papilloma virusu (HPV) infeksiyası kimi risk faktorları ilə əlaqələndirilirdi. Lakin bu risk faktorları ilə bağlı olmayan ağız xərçəngi hallarının artması ciddi narahatlıq doğurur.

Şəkərli içkilər xroniki iltihab yarada bilər

Mütəxəssislər bu vəziyyətin mümkün səbəblərindən birinin dəyişən qidalanma vərdişlərimiz olduğunu bildirirlər. Müasir dövrdə bir çox insanın müntəzəm olaraq istehlak etdiyi qeyri-sağlam qidalar orqanizmin immun sistemində uzunmüddətli iltihabi reaksiyalara səbəb ola bilər.

Tədqiqatçılar qeyd edir ki, Qərb tipli qidalanma tərzi mədə-bağırsaq xərçəngləri üçün artan risk faktoru kimi qəbul edilir və yüksək doymuş yağ, emal olunmuş qidalar və əlavə şəkər istehlakı ilə xarakterizə olunur. Hipotezimiz odur ki, yüksək şəkər tərkibli qidalanma tərzi xroniki iltihabın yaranmasına səbəb ola bilər və bu da ABX riskini artıra bilər.

Araşdırmanın məhdudiyyətləri və gələcək tədqiqatlar

Araşdırmanın bəzi məhdudiyyətləri var. Belə ki, yalnız qadınlara aid məlumatlar təhlil edilib və nisbətən az sayda xərçəng hadisəsi araşdırılıb. Buna görə də alimlər bu mümkün əlaqəni daha ətraflı araşdırmaq üçün əlavə məlumatların toplanmasının və qiymətləndirilməsinin vacib olduğunu vurğulayırlar.

Bununla belə, bu araşdırma bizə yalnız nə yediyimizə deyil, nə içdiyimizə də diqqət yetirməyimiz üçün yeni bir səbəb təqdim edir. Şəkərli içkilərlə bağlı sağlamlıq riskləri yeni deyil, lakin indi onların nə qədər təhlükəli ola biləcəyini daha yaxşı anlayırıq.

Araşdırmada iştirak etməyən, İspaniyadakı Kataloniya Onkologiya İnstitutunun (ICO) epidemioloqu Raul Zamora Ros bildirir ki, tədqiqatın metodologiyası və keyfiyyəti mükəmməldir və məlumatlar çox detallı şəkildə analiz edilib. Bu əlaqəni təsdiqləmək və eyni zamanda süni şirinləşdiricili içkilərin də eyni dərəcədə zərərli olub-olmadığını öyrənmək üçün əlavə araşdırmalara ehtiyac var, çünki bir çox insan şəkərli içkilərin yerinə süni şirinləşdiricili içkilər istehlak edir.