Yuxuda niyə qaça bilmirik?

Yuxuda qaçmağa çalışıb, amma bədəninizin sanki donduğunu və ya hərəkət etmədiyini hiss etmisiniz? Sanki yavaşladığınız, qaçmaq istədikcə addımlarınızın yerə yapışdığını görmüsünüz? Bu hiss bir çox insan üçün tanışdır və yuxuların ən sirli hallarından biridir. Bəs görəsən, yuxuda niyə qaça bilmirik?

Bunun səbəblərini təqdim edirik:

Beyin və bədən arasındakı əlaqə kəsilir

Yuxu zamanı, xüsusilə də REM (Rapid Eye Movement) fazasında beynimiz olduqca aktiv olur. Bu mərhələdə biz daha canlı və emosional yuxular görürük. Lakin eyni zamanda, bədənimiz müvəqqəti iflic halına salınır – buna "REM paralizi" deyilir. Bu, beynin bizi yuxuda gördüklərimizi fiziki olaraq etməyimizin qarşısını almaq üçün inkişaf etdirdiyi bir qoruma mexanizmidir.

Bu səbəbdən, yuxuda qaçmaq, döyüşmək və ya qaçmaq kimi hərəkətlər etsək də, bədənimiz reaksiya vermir. Beyin hərəkəti planlayır, lakin əzələlər bunu yerinə yetirə bilmir. Bu uyğunsuzluq nəticəsində yuxuda "qaçmağa çalışıram, amma hərəkət edə bilmirəm" hissi yaranır.

Stress və qorxu faktoru

Bu cür yuxular çox zaman qorxu, təzyiq və ya narahatlıq hissi ilə müşayiət olunur. Əgər real həyatda özünüzü təhdid altında hiss edirsinizsə və ya müəyyən situasiyalardan qaçmaq istəyirsinizsə, bu, yuxularınıza da əks oluna bilər. Beyin bu hissləri simvolik şəkildə "qaçmaq" olaraq təqdim edir. Ancaq çarəsizlik və nəzarətsizlik hissi bu yuxuları daha çətin və ağır hala gətirə bilər.

Psixoloji yorum

Psixoloqlar belə yuxuları çox vaxt özünü gücsüz hiss etmə, nəzarəti itirmə qorxusu və ya real həyatda qarşılaşılan çətinliklərdən qaçmaq istəyi ilə əlaqələndirirlər. Yuxuda qaça bilməmək, bəzən reallıqda qarşılaşdığımız problemlərlə üz-üzə gəlmək əvəzinə, onlardan uzaqlaşmaq istəyimizin təzahürü kimi qiymətləndirilə bilər.

Nəticə

Yuxuda qaça bilməməyin səbəbi həm fizioloji, həm də psixoloji amillərlə bağlıdır. Beynin REM fazasında bədəni iflic etməsi, yuxu içindəki hadisələri fiziki olaraq yaşamağımızın qarşısını alır. Eyni zamanda, bu yuxuların mənəvi tərəfi də var – onlar bəzən dərin daxili narahatlıqlarımızın əks-sədasıdır.

Əgər bu cür yuxular tez-tez təkrarlanırsa və gündəlik həyatınıza təsir edirsə, bir mütəxəssislə danışmaq faydalı ola bilər. Ancaq əksər hallarda bu, tamamilə normal və insan beyninin maraqlı sirrlərindən biridir.